Serebrum Histoloji Laboratuvarı Çizimi

Serebrum Histoloji Laboratuvarı Çizimi

Serebrum (Serebral Korteks ve Medulla) Histoloji Laboratuvarı Çizimi
(Cerebrum Histology LAB Drawing)

Açıklamalar

Memelilerde sinir sistemi, başlıca iki kısımda incelenir. Bunlar santral sinir sistemi ve periferik sinir sistemidir. Santral sinir sistemi medulla spinalis, serebellum (beyincik) ve serebrumdan (beyin); periferik sinir sistemi de ganglionlar, kranial sinirler ve spinal sinirlerden oluşur. 

Santral Sinir Sistemi

Beyin

Histoloji kesitlerinde beyni saran meninkslerden pia mater'i görürüz. Pia mater gevşek bir bağ dokudur ve gevşek bağ dokunun karakteristiklerinden olan, bol kan damarı barındırma özelliğini sergiler. Beyin, temelde serebral korteks (substantia grisea) ve medulla (substantia alba) katmanlarından oluşur. 

Beyin dokularında karşımıza çıkan kan damarları, "fenestrasız sürekli" tipte damarlardır.

Serebral Korteks

Pia mater'in altındaki yaklaşık 2-4 mm kalınlıktaki koyu kısımdır. Burada nöronal gövdeler, nöroglia hücreleri ve buraları besleyen kan damarları bulunur. Beynin fonksiyonel kısımlarını oluşturan sinirlerin somaları burada olduğundan, beynin işlevsel kısmı olarak korteksi belirtiriz. Korteks, insanlarda dıştan içe altı katmandan meydana gelir. 

Striatum moleculare: Korteksin en dışında, pia mater'in hemen altındaki nispeten açık renkli tabakadır. Burada bulunan piramidal nöron gövdeleri, diğer tabakalara göre daha küçük boyutludur. 

Striatum granulare externum: Nöronlar küçük piramidal şekillidir. 

Striatum pyramidalium externum: Kısmî olarak yıldız şekilli ve sıklıkla büyük nöron gövdeli piramidal hücrelerden oluşur. 

Striatum granulare internum: Nöronlar küçük yıldız şekillidir.

Striatum pyramidalium internum: Nöronlar büyük piramidal şekillidir.

Striatum multiforme: İğ şekilli, küçük ve piramidal şekillerde olmak üzere birçok nöron tipi barındırır.

Not: Bu kortikal tabakalardan ışık mikroskobunda moleküler katman ayırt edilebilir (açık renklidir) ve diğer tabakalar net olarak birbirinden ayrılamaz. Ancak kesiti medullaya doğru incelediğimizde piramidal hücre gövdelerinin büyüdüğünü görürüz. Nöronal gövdeler sıklıkla piramidal şekillerde görünmekle beraber, farklı morfolojilerde de görülebilir. Belirgin özellikleri, büyük nükleus barındırmalarıdır. Bazofilik Nissl cisimcikler (ribozom ve endoplazmik retikulum birikintileri) sitoplazmaları Hematoksilen-Eozin boyamada koyu boyanır. Piramidal hücre gövdeleri arasında nöroglia hücreleri ve kan damarları yer alır.

Nöroglia, santral sinir sisteminde nöronlar arasını dolduran özel bir hücre yapısıdır. Bağ dokuya karşılık gelir. Bunların çoğunda sitoplazmik uzantılar bulunur; ancak H-E boyamalı histolojik kesitlerde sitoplazmik uzantıları ve hücre sınırlarını net olarak göremeyiz ve bu hücreleri çekirdeklerinden tanırız. Santral sinir sisteminde karşımıza çıkan temel nöroglialara örnek olarak astrositler, oligodendrositler ve mikroglial hücreleri söyleyebiliriz. 

Medulla

Beyin medullasında nöronal gövdeler bulunmaz (beyin sapındaki medulla oblongata ve devamındaki medulla spinalis ile karıştırılmamalı). Bu tabakada yoğun olarak sinir lifleri (aksonlar), nöroglia hücreleri ve kan damarları bulunur. Oligodendrositler, akson boyunca myelinlenmeyi sağladıkları için medullada daha yoğun olarak bulunur. Akson myelinleri büyük oranda yağ içerdiğinden histolojik incelemeler esnasında kaybolur ve histolojik kesitlerde myelinli kısımları boşluk olarak görürüz. 

Hazırlayan: Necdet Ersöz (Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi)